Najmłodsi przed ekranem. Dlaczego nie warto?
13.10.2023
Dlaczego najmłodsi nie mogą korzystać z ekranów bez ograniczeń?
Współczesnym dzieciom od najmłodszych lat towarzyszą urządzenia ekranowe w najróżniejszych postaciach. Używanie tableta czy smartfona przez dzieci w wieku przedszkolnym już nikogo nie dziwi. Bajka włączana w poczekalni u lekarza, ekran w rękach podczas długiej podróży samochodem – to już normalny widok. Bywają jeszcze większe „cuda” nocnik z wbudowanym miejscem na tablet czy zabawki, tak naszpikowane elektroniką, że zajmują całe miejsce dziecięcej kreatywności. O nudzie nie wspominając, bo na nudę przestrzeni już nie ma.
Zbyt wczesne korzystanie z urządzeń ekranowych
Coraz częściej o skutkach zbyt wczesnego i niewłaściwego korzystania z urządzeń ekranowych mówią rodzice – trudno im mierzyć się z nadpobudliwością dzieci wynikającą z nadmiaru bodźców, brakiem chęci na inne aktywności oraz reakcjami agresywnymi na próby zakończenia grania czy oglądania bajki. Jest to problem dotykający całą rodzinę. Często negatywnie wpływający na codzienne funkcjonowanie.
Zagrożenia na poziomie emocjonalnym
Nadużywanie urządzeń ekranowych przez małe dzieci (do 6 roku życia) jest również bezpośrednim zagrożeniem dla ich rozwoju na poziomie emocjonalnym, społecznym i poznawczym (stanowisko WHO, Amerykańskiej Akademii Pediatrii oraz psychologów i terapeutów). Nadmiarowe korzystanie ze smartfona i tableta przyczynia się do szeregu różnych problemów, m.in.: problemów ze snem, koncentracją uwagi, czy prawidłową postawą ciała.
Niewłaściwe korzystanie z urządzeń cyfrowych przez dzieci najmłodsze (0 -6 r.ż.) może zaburzać ich rozwój emocjonalny. Małe dzieci naturalnie reagują na różne sytuacje:
krzyczą, tupią, płaczą. Dawanie im w takiej sytuacji tableta czy smartfona jako „załagodzenia sytuacji” nie uczy ich, jak w sposób konstruktywny uporać się ze stresem, czy trudnymi emocjami. Odbiera możliwość trenowania własnych kompetencji emocjonalnych. Żadne urządzenie nie powinno służyć do regulowania emocji – w takiej sytuacji dziecku mogą pomóc zaufane osoby dorosłe (mama, tata, babcia itp.).
Świat ulega zmianie
Świat uległ zmianie, żyjemy w czasach ogromnego postępu technologicznego i co za tym idzie ogromnej ilości ogólnodostępnych migających ekranów. To jest fakt i jednocześnie wyzwanie dla rodziców. Nie chodzi przecież o to, żeby całą tą technologię usunąć tylko dlatego, że „jest dla naszych dzieci niebezpieczna”. Patrząc obiektywnie przynosi nam także wiele pożytku, a w ograniczonych ilościach i przy spełnieniu kilku warunków korzystanie z ekranów nie jest dla najmłodszych szkodliwe.
I tu pojawia się najważniejsze pytanie:
JAK Z URZĄDZEŃ EKRANOWYCH MAJĄ KORZYSTAĆ NAJMŁODSI, ŻEBY BYŁO BEZPIECZNIE?
Po pierwsze (i najważniejsze): Najmłodsi nie mogą korzystać z ekranów bez ograniczeń
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rekomenduje, aby dzieci do 2 r.ż. W OGÓLE nie spędzały czasu przed ekranami.
Dzieci 3 – 5 r.ż. – maksymalnie godzinę dziennie.
Dzieci po ukończeniu 6 r.ż. – maksymalnie 2 godziny dziennie.
Po drugie: nie korzystamy z ekranów przed snem
Mózg człowieka (i dużego i małego) potrzebuje odpoczynku od bodźców – 2 godziny przed snem to czas, który powinien służyć wyciszeniu.
Po trzecie: czas posiłków = czas bez technologii
W trosce o dobre nawyki żywieniowe – świadome jedzenie, kontrolowanie uczucia sytości/głodu na czas spożywania posiłków powinniśmy odłożyć wszelkie urządzenia ekranowe.
Po czwarte: nie stosuj urządzeń typu tablet i smartfon jako kary/nagrody
Stosowanie tableta, czy smartfona jako kary i nagrody wzmacnia atrakcyjność tych urządzeń i zwiększa chęć dzieci na ich posiadanie.
Po piąte: wybieraj odpowiednie dla wieku dziecka treści i kiedy to możliwe towarzysz maluchowi przed ekranem.
Nie każda bajka, czy gra jest odpowiednia dla naszego malucha. Warto patrzeć na oznaczenia kategorii wiekowej (np. PEGI) i samemu obejrzeć/zagrać przed udostępnieniem dziecku.
I kiedy nad tymi zasadami czuwa dostępny emocjonalnie, czuły i uważny dorosły, to nie mamy się o co martwić – nasze maluchy będą bezpieczne.
Więcej porad i narzędzi do radzenia sobie z wyzwaniem odnajdziesz na stronie www.odlaczsie-polaczsie.pl
Tekst powstał w ramach kampanii społecznej „Odłącz się – Połącz się”
Stowarzyszenie Strefa Wsparcia od lat wspiera rodziców dzieci najmłodszych w wyzwaniach rodzicielstwa. Od samego początku swojej działalności Stowarzyszenie również zajmuje się tworzeniem i wdrażaniem programów edukacyjno-profilaktycznych dla dzieci, rodziców i nauczycieli. Swoje działania opieramy na założeniach psychologii pozytywnej oraz wartościach propagowanych przez Jespera Juula.
autor:
Karolina Józefowicz – psycholożka, logopedka, autorka
i realizatorka projektów profilaktycznych dotyczących bezpiecznego korzystania z technologii przez najmłodszych. Wizjonerka i idealistka. Zafascynowana ludźmi – ich potencjałem i różnorodnością.
